“Chính tâm lý “xin – cho” hằn sâu vào ý thức của nhiều người ở đời thực nên cũng bị lây lan sang cả đời sống tâm linh. Họ cầu xin những điều rất thực dụng như “buôn may bán đắt”…”, Thượng tọa Thích Chiếu Tuệ – Trưởng ban Hoằng pháp Ban Trị sự Phật giáo TP Hà Nội nói.
Đi lễ đền, chùa là nét đẹp trong văn hóa tín ngưỡng của người Việt từ bao đời nay. Nó không chỉ thể hiện đức tin của người Việt mà còn cho thấy những ước nguyện, khát vọng, sự hướng thiện của con người vào cuộc sống. Tuy nhiên, nhiều năm trở lại đây, văn hóa đi lễ đền, chùa dần bị méo mó với nhiều hình ảnh không đẹp như rải tiền lẻ lên ban thờ, chen lấn xô đẩy khi hành lễ, “xin lộc”…
Do quan niệm “xin lộc” đầu năm mới nơi linh thiêng sẽ giúp cả năm đời sống vật chất khởi sắc nên nhiều người cố gắng “xin lộc”, thậm chí… giành lộc, cướp lộc của người khác. Xoay quanh vấn đề “xin lộc” có nhiều ý kiến gây tranh cãi.
Cảnh xô đẩy cướp lộc đầu năm ở một ngôi chùa từng được báo chí phản ánh những năm trước
Trao đổi với phóng viên Dân trí, nhà sử học Lê Văn Lan cho rằng “xin lộc” là biến tướng của việc đi lễ chùa thời nay. “Bây giờ người ta đi chùa không phải để thỏa mãn nhu cầu tâm linh, hướng về cõi thiện, cõi phật mà để ăn mặc sang trọng, khoe mẽ, mang tiền đến cài vào tay phật rồi thì cúng bái đồ xa xỉ, tốn kém. Đấy là biến tướng của việc đi chùa thời bây giờ, rất đáng lo ngại”, nhà sử học Lê Văn Lan nói.
GS Trần Lâm Biền, nhà nghiên cứu văn hóa dân gian, tín ngưỡng tôn giáo Việt Nam cũng cho rằng hành động bon chen, gài tiền lẻ, xin xỏ vật chất nơi đền chùa là xấu xí, thiếu văn hóa.
“Đừng đem suy nghĩ tầm thường “tốt lễ dễ kêu” để đi lễ, bởi đi lễ không thành tâm, chỉ nghĩ đến vật chất thì còn… phải tội hơn. Những nơi đình, đền, chùa là chốn tâm linh, thanh tịnh – nơi để người dân đến tìm thấy sự thanh thản, an yên chứ không phải nơi xô bồ, đổi chác, xin xỏ vật chất tầm thường. Thế nên, những quan niệm xấu cần được loại bỏ. Người đi lễ nên hiểu văn hóa tín ngưỡng, văn hóa đi lễ chùa để có hành xử đúng và văn minh”, GS Trần Lâm Biền nói.
Xoay quanh vấn đề “xin lộc ở chùa”, Thượng tọa Thích Chiếu Tuệ- Trưởng ban Hoằng pháp Ban Trị sự Phật giáo TP Hà Nội cũng bày tỏ rằng, người đi lễ không nên mang theo tâm lý “xin- cho”.
Theo Thượng tọa Thích Chiếu Tuệ, việc lễ chùa là để hướng thiện, mong sự bình an. Người đi lễ cần ăn mặc chỉn chu, lịch sự. (Ảnh minh họa)
“Đi lễ chùa, hay các địa điểm tín ngưỡng của người Việt vào những ngày đầu tháng, ngày rằm hay vào đầu xuân năm mới là một nét đẹp văn hóa cần được giữ gìn. Tuy nhiên, người dân đi lễ hiện nay cũng có nhiều mục đích khác nhau. Có người đi lễ để mong tìm được sự thanh thản, có người lại mưu cầu nhiều mục đích khác nhau.
Việc người dân để tiền lên ban thờ, gài tiền vào tay tượng, ở các giỏ lễ là hình ảnh rất xấu, không đúng với văn hóa tín ngưỡng của người Việt. Không nên đặt tiền lên ban thờ, hành động đó không khác gì “mua – bán” thần, phật…”, Thượng tọa Thích Chiếu Tuệ chia sẻ.
Cũng theo Thượng tọa Thích Chiếu Tuệ, chốn tâm linh là nơi để con người hướng thiện, tìm thấy sự thanh thản chứ không phải là nơi có thể làm cho ai đó giàu có hơn, thành đạt hơn.
Trước tâm lý của người đi lễ chùa là “dâng thật nhiều lễ, rải nhiều tiền lẻ, đốt nhiều vàng mã thì sẽ cầu xin được những điều mình mong muốn”, Thượng tọa Thích Chiếu Tuệ thẳng thắn nói: “Cửa chùa không phải là nơi để xin xỏ, đổi chác, cầu xin những điều thực dụng như “buôn may bán đắt”, “công thành danh toại”… Những người thấu hiểu đạo Phật để hiểu rất rõ luật nhân – quả của Phật giáo, không có gì là tự dưng mà có, nếu không cố gắng từ bản thân.
Chính tâm lý “xin – cho” hằn sâu vào ý thức của nhiều người ở đời thực nên cũng bị lây lan sang cả đời sống tâm linh. Người đi lễ phải hiểu rằng, những điều mà họ bày tỏ mong muốn giống như là lời phát nguyện để tự bản thân phấn đấu hơn mà thôi”.
Theo Nguyễn Hằng
